Miskraam
Een miskraam is het verlies van een niet-levensvatbare vrucht vroeg in de zwangerschap. Eén op de tien zwangerschappen eindigt in een miskraam. Meestal begint dit met bloedverlies en buikpijn.
Oorzaak van een miskraam
Een miskraam wordt vaak veroorzaakt door een aanlegstoornis van het embryo. Het embryo kan daardoor niet goed verder groeien en ontwikkelen en wordt afgestoten. Deze aanlegstoornis is zelden erfelijk en meestal zijn er dan ook geen gevolgen voor een volgende zwangerschap. Een miskraam ontstaat niet door lichamelijke inspanning. Zo kunnen bijvoorbeeld vrijen, vallen, paardrijden, fietsen of (onregelmatig) werken geen miskraam veroorzaken. Het is na een miskraam niet moeilijker om opnieuw zwanger te worden.
Als je twee opeenvolgende miskramen hebt meegemaakt krijg je de mogelijkheid om onderzoek te doen naar een mogelijke oorzaak. Dit onderzoek bestaat uit chromosomenonderzoek van man en vrouw en bloedstollingsonderzoek van de vrouw. Het chromosomenonderzoek kan direct na de miskraam worden verricht, maar de uitslag duurt ongeveer 3 maanden. Het bloedstollingsonderzoek kan pas 10 weken na de miskraam worden gedaan. Deze uitslag is na ongeveer een week bekend.
Verloop van een miskraam met bloedverlies
Een miskraam begint vaak met bloedverlies en buikpijn. Het bloedverlies kan gedurende enkele uren tot enkele dagen toenemen en kortdurend hevig zijn. Dit gaat met menstruatieachtige of weeënachtige pijn gepaard. Het kan zijn dat je met de bloedstolsels ook het vruchtje verliest. Dit is herkenbaar als een met vocht gevuld blaasje met een vliezig omhulsel dat gedeeltelijk met roze vlokken is bekleed. Vaak verlies je ook bloedstolsels die donkerrood en glad zijn. Dit geeft meestal een kortdurende versterking van de pijn. Hiervoor mag paracetamol worden ingenomen. Het bloedverlies neemt hierna snel af en is de dagen erna qua hoeveelheid en duur te vergelijken met een forse menstruatie (complete miskraam). Soms is er nog enkele weken sprake van kleine beetjes bloedverlies. Ontstaat er ruim bloedverlies, koorts of neemt het bloedverlies en/of de krampen toe, neem dan contact met ons op. Het kan zijn dat het vruchtje niet geheel naar buiten is gekomen en dat er nog iets is achtergebleven. We spreken dan van een incomplete miskraam. In dat geval moet in enkele gevallen alsnog een curettage plaatsvinden.
Verloop van een miskraam zonder bloedverlies
Soms is er geen bloedverlies maar blijkt bij de echo dat er geen hartactie is. Of er is alleen een vruchtzak maar geen vruchtje aangelegd. Er zijn op dat moment 3 mogelijkheden:
1. een spontaan verloop afwachten
2. opwekken van de miskraam met tabletten
3. curettage
Spontaan verloop
Nadat met de echo is vastgesteld dat er sprake is van een miskraam kan er worden afgewacht tot de miskraam vanzelf plaats zal vinden. Binnen twee weken na de echo is bij 60% van de vrouwen het bloedverlies op gang gekomen. Het is medisch verantwoord om zeker twee tot drie weken af te wachten. Voordelen hiervan zijn dat de miskraam in de eigen omgeving kan worden doorgemaakt, en het verdriet thuis kan worden beleefd. Het is het meest natuurlijk en zo worden de complicaties van medische ingrepen vermeden. Een nadeel is de emotionele belasting en dat je zwangerschapsklachten (zoals misselijkheid) nog kunnen blijven. Ook bestaat er de kans dat je alsnog een curettage nodig hebt, wanneer de miskraam niet (volledig) is doorgezet of bij overmatig bloedverlies.
Opwekken van miskraam met tabletten
Als na het afwachten er geen bloedverlies optreedt of als je direct besluit dat je niet wilt afwachten is er een mogelijkheid voor het opwekken van een miskraam met prostaglandinen-tabletten: Misoprostol (Cytotec). De gynaecoloog schrijft dit voor. Met een tussentijd van 2 uur breng je tweemaal 2 tabletten diep in de vagina in. De prostaglandinen zorgen ervoor dat de spieren van de baarmoeder samentrekken (weeën), zodat de miskraam alsnog op gang kan komen. Om de pijn te onderdrukken mag je paracetamol of Ibuprofen gebruiken. Bij 90% van de patiënten wordt met behulp van Misoprostol de miskraam op gang gebracht. Bij een klein gedeelte van deze patiënten (ongeveer 10%) moet alsnog een curettage verricht worden in verband met achtergebleven resten van de zwangerschap. Bij de overige 10% heeft Misoprostol helemaal geen effect en moet alsnog een curettage verricht worden.
Curettage
Een curettage is een kleine ingreep die plaatsvindt in de operatiekamer onder een lichte narcose. De gynaecoloog zuigt de baarmoederholte via de vagina door een dun slangetje leeg of maakt de baarmoeder schoon met een soort lepeltje. De ingreep gebeurt als dagbehandeling.
Als je een curettage wilt dan zal de verloskundige je verwijzen naar een gynaecoloog. Meestal is een afspraak mogelijk binnen drie tot zeven dagen. Je krijgt dan eerst een informerend voorgesprek met een arts, en daarna met de anesthesist. Daarna zullen ze met je afspreken wanneer de ingreep wordt verricht. Het gehele traject, van verwijzing door je verloskundige tot aan de curettage, neemt al snel 1 tot 1,5 week in beslag.
Het voordeel is dat een curettage 99% effectief is en het heeft een relatief controleerbaar verloop. De nadelen liggen op het vlak van medische complicaties, zoals infectie, beschadiging (perforatie) van de baarmoeder, incomplete curettage, narcose risico’s en kans op verklevingen (die weer nadelig zijn voor je vruchtbaarheid).
Belangrijk om te weten
Lichamelijk herstel
Het lichamelijk herstel is meestal vlot. Gedurende 1 tot 2 weken bestaat vaak nog wat bloedverlies of bruinige afscheiding. Het is verstandig om met gemeenschap te wachten tot het bloedverlies gestopt is. Na 4 tot 6 weken komt de menstruatie meestal weer op gang.
Emotioneel herstel
Veel vrouwen, maar ook hun partner, maken na een miskraam psychisch een moeilijke tijd door. De miskraam maakt een einde aan alle vreugde en plannen over het verwachte kind. Ook kan het verwerken van een miskraam allerlei gemengde gevoelens geven zoals verdriet, boosheid, falen en schuld. Als je hulp nodig hebt bij de verwerking neem dan contact met ons op of met de huisarts. Ook het FIOM kan je begeleiden in dit proces.
Begeleiding van de verloskundige
Wij begeleiden je tijdens de periode van de miskraam. We geven jou en je partner informatie over wat je kunt verwachten bij een miskraam en maken eventueel een afspraak voor behandeling bij de gynaecoloog. Ook hebben we na de miskraam nog contact over de verwerking en geven we verder advies voor een volgende zwangerschap. Bij een volgende zwangerschap wordt er ter geruststelling door ons een echo aangeboden rond 7-8 weken.
